De regio rond het Alqueva-meer in Alentejo kreeg als eerste in de wereld de onderscheiding Starlight Tourism Destination, ondersteund door de Unesco. Toen ik in november in Alentejo was, stond er een bezoekje aan en sterren kijken op deze bijzondere plek op het programma.
Wat is een Dark Sky Reserve?
Er is nauwelijks lichtvervuiling en er zijn 286 heldere, wolkenloze nachten per jaar. Typisch natuurlijk dat wij net in een van de 79 andere nachten van het jaar in het Dark Sky Reserve waren. Ons bezoekje aan de Observatorio Lago Alqueva werd een dagje/nachtje uitgesteld en als bij wonder zagen we dan toch de sterren en de maan. En zelfs Saturnus en de melkweg!
Observatorium van Lago Alqueva
Het was begin november overdag nog vrij warm in Portugal maar eens de zon achter de horizon verdween, koelde het serieus af. Nu ben ik gelukkig altijd goed voorzien, zeker als ik vermoed dat er airco in de busjes zal zijn. Ik had dus een warme trui mee maar anderen in het gezelschap zaten toch maar wat te bibberen. Laat het een tip zijn: breng warme kledij voor ’s avonds mee. Als je sterren gaat kijken, zit je namelijk een tijdje stil en dus kan het frisjes zijn.
Na een deskundige uitleg, wetenschappelijk maar verstaanbaar door een knappe Portugees trokken we naar buiten waar een gigantische telescoop opgesteld stond. We leerden hoe we de Noordster konden vinden en zagen clusters sterren door de telescoop. Een bijzonder momentje toen we Saturnus zagen. Ik slaagde erin Saturnus met mijn smartphone vast te leggen, alhoewel ik moet toegeven dat je goed moet kijken ;-).
Nog specialer was het moment dat we de melkweg zagen. De wetenschapper toonde ons zelfs een ander melkwegstelse. Ik kon niet anders dan er met open mond naar zitten kijken.
Het was magisch en al, maar ergens heeft mijn brein er ook moeite mee om dat allemaal te begrijpen. Eindigt het heelal dan nergens? Dan kan toch haast bijna niet. En wat is er dan buiten dat heelal? Je voelt je als mens vooral heel klein als je daarover begint na te denken.
Stargazing apps
Thuis ook sterren kijken? België heeft ’s nachts veel te veel lichtvervuiling. Je zal maar een fractie van de sterren zien. In Zeeland ben ik, na een nachtduik, altijd verbaasd over hoeveel sterren er aan de hemel staan. Sinds een weekendje kamperen in Zeeland met een sterrenliefhebber (hey B!), weet ik Orion er altijd uit te halen. Wil je weten wat je ziet, download dan een stargazing app. Ik heb er hieronder een paar voor je opgelijst:
Sky Map: een goede, gratis, app die je vertelt wat je ziet als je naar de sterren kijkt.
SkyWiki: leert je meer over astronomie en, handige extra, heeft een ingebouwd kompas.
Welke app gebruik jij om naar de sterren te kijken?
Ergens in november was ik enkele dagen op persreis in Alentejo, de grootste regio van Portugal. Naast kennismaken met de regio van kurk & wijn, zouden we ook hiken langs de Rota Vicentina.
Het voor- en najaar zijn de beste periodes om te hiken in Portugal. Tijdens de zomermaanden is het te warm en is het bovendien ook veel drukker in de regio. Jaarlijks zijn er zo’n 25.000 wandelaars, goed voor 26 verschillende nationaliteiten, die (een stukje van) de Rota Vicentina wandelen. Er zijn 2 routes en 8 circulaire routes die (binnenkort) goed zijn voor 750 km wandelplezier.
Fisherman’s Trail
De Fisherman’s Trail is de populairste route. Dit traject is 125 km lang en loopt vooral langs de zee. Helemaal op mijn lijf geschreven.
We wandelden 2 stukken uit de Fisherman’s Trail. Er zitten pittige stukken tussen langs de kust. De erg steile stukken hebben we niet gedaan. Misschien maar goed ook want ik heb wel een beetje last van hoogtevrees. De Fisherman’s Trail is in elk geval adembenemend. Ik was helemaal in mijn sas, hier langs de kust en in de zilte lucht. Wat een indrukwekkende golven! Ik nam letterlijk honderden foto’s van de golven die tegen de rotsen slaan.
Het tweede stukje deden we, ongepland bij en na zonsondergang. We probeerden wel snelheid te maken maar bleven telkens staan om foto’s te nemen en van het uitzicht te genieten. Gelukkig konden we via WhatsApp onze locatie doorgeven en kwamen ze ons oppikken. Heel misschien waren we mogelijks een beetje verdwaald.
Historical Route
Op het programma stond ook een stukje van de historische route. We zouden 18 km wandelen. Omwille van timings werd de route jammer genoeg ingekort. De Historical Route is in totaal 230 km lang en kan ook gecombineerd worden met de Fisherman’s Trail.
Het stuk van de historical route dat we wandelden vond ik persoonlijk niet echt de moeite. Voor het vlakke landbouwlandschap waar dit stuk route doorheen loopt moet je niet meteen naar Alentejo.
Touro Azul – culturele programma’s
Gekoppeld aan de Rota Vicentina zijn culturele programma’s uitgewerkt. Je gaat er op stap met een local. Wij brachten kunstenares Odette een bezoekje. Ze stelde haar huis dat 150-200 jaar oud is, open voor ons. De weg ernaartoe legden we per wagen af. Het was een heuvelachtig en bochtig parcours en ik moest me concentreren om niet wagenziek te worden. Ik was dus maar wat blij toen we arriveerden.
Odette is een kranige dame. Het was een speciaal zicht: ze droeg traditionele schoenen en een Quecha-fleece. Haar familie woont al generaties lang op deze boerderij. Meer zelfs: Odette is in dezelfde kamer geboren als haar moeder destijds. Toen ze klein was, moest ze anderhalf uur wandelen naar school. Odette zelf verhuisde eerst naar Lissabon mar keerde terug naar ‘haar berg’.
Ze brouwt haar eigen Medronho, een alcoholische drank uit een lokale vrucht met maar liefst 40% alcohol. Uiteraard moesten we allemaal proeven. Het was een warme ontvangst maar tegelijk voelde het wat vreemd om daar met een groep in haar authentieke thuis binnen te vallen.
Ergens begin november, midden in de verhuisstress, stond er nog een paar dagen Portugal op het programma. De zomerse dagen van 2018 waren een verre herinnering en het deed deugd om wat zuiderse zon op mijn snoet te voelen. Het was voor mij de derde keer in Portugal. Na Lissabon en Centro de Portugal mocht ik weer een nieuwe regio ontdekken: Alentejo.
Alentejo, een kennismaking
Alentejo ligt net ten zuiden van Lissabon en net boven de Algarve. De regio omvat een derde van Portugal. Alentejo heeft slechts 500.000 inwoners maar is groter dan België. Een heel lage bevolkingsdichtheid dus! De regio is vooral gekend voor zijn wijnen, kurk en olijfolie. Of de Portugezen nu wijn zijn beginnen verbouwen omdat ze zoveel kurk hadden of dat ze kurkbomen geplant hebben voor hun wijnflessen is een ‘kip of ei’-verhaal. Wat wel opvallend was, is hoeveel wijn de Portugezen drinken. Je zou haast verwonderd zijn dat ze nog wijn over hebben om uit te voeren ;-)
De kurkbomen van Alentejo
Van zodra we de brug overreden, weg van Lissabon, dwaalde een rust over ons neer. De komende dagen was het genieten geblazen. Ik staarde uit het autoraam en genoot van het groene landschap. Plots vloog een groepje ooievaars voorbij. We zullen er tijdens de reis nog veel tegenkomen, op hun nest, op de palen van de hoogspanningskabels. Langs de weg komen we overal kurkbomen tegen. Als je goed kijkt zie op de kurkbomen cijfertjes staan. Een aantal hebben een donkerrode stam met een wit cijfer op. Dit zijn de bomen die dit jaar ontschorst werden.
Even beslissen om een kurkbedrijfje te beginnen is verloren moeite, tenzij je aan de volgende generatie denkt. Het duurt namelijk 30 jaar voor je een kurkboom voor het eerst kan ‘oogsten’. De eerste en de tweede oogst zijn niet bruikbaar. Als je weet dat een boom slechts om de 9 jaar ontschorst kan worden, dan heb je je eerste bruikbare oogst pas na 48 jaar! Hopelijk ben ik over 48 jaar op pensioengerechtigde leeftijd dus kurkboer ga ik niet meer worden, haha. Ik zou wel graag nog eens een kurkfabriek bezoeken. Ik vind het fascinerend hoe ze van die schors allerlei voorwerpen in kurk maken. Blijkbaar verwerken ze de kurkschors tot een soort pasta die ze dan uitsmeren en waarmee ze vervolgens kurken vellen hebben om te verwerken. Het kurkpatroon wordt er dan weer opgedrukt.
Cante Alentejano
Naast de fado is de Cante Alentejano sinds 2015 toegevoegd aan de lijst van UNESCO Werelderfgoed. Deze bijzondere manier van zingen wordt ingezet met één stem. Daarna voegt een tweede stem, de Alto, zich bij de zang en tenslotte zet het volledige koor in. En dit allemaal zonder muziekinstrumenten. De liederen werden destijds door de boeren op het land gezongen. Tegenwoordig vertolken vele koren ze tijdens de regionale festivals in Alentejo.
De dorpjes en steden van Alentejo
Evora
Evora is het eerste stadje dat we bezoeken. Elke periode uit de geschiedenis kan je hier ontdekken, langs talloze hoogtepunten en een mix van bouwstijlen. We wandelen tussen de witte huisjes naar de goed bewaarde Romeinse tempel. Er is lang gedacht dat dit een tempel ter ere van Diana, de godin van de jacht, was maar het bleek een tempel voor de Emperor.
Evora is erkend als Werelderfgoed. Laat je verdwalen door de straten met witte huisjes en gebouwen van tussen de 16e en 18e eeuw.
Shoppingliefhebbers moeten in de 5 oktoberstraat zijn. Dit is een shoppingstraat met winkeltjes gespecialiseerd in allerlei voorwerpen (tasjes, magneten,…) in kurk. Echt, je kan het zo gek niet bedenken of ze hebben het hier. In kurk.
We eindigen onze wandeling op Praca de Giraldo. Dit gezellige plein heeft een minder gezellige geschiedenis. Deze plek was het centrum van de Spaanse inquisitie in de 16e eeuw. Het is ook de plek waar de hertog van Braganza in 1484 geëxecuteerd werd.
Monsaraz
Monsaraz is een prachtig middeleeuws stadje. De timing was perfect. We kwamen er net voor zonsondergang aan. Het licht veranderde het stadje in een sprookje. Ik krijg nooit genoeg van zonsondergangen! De sfeer in Monsaraz is uniek. Je lijkt wel op een filmset beland, van een film die zich in de middeleeuwen afspeelt. Toch is alles wat je ziet uniek.
Elk jaar in juli wordt Monsaraz een openluchtmuseum waarbij je als bezoeker meer te weten komt over de oude gebruiken, over het handwerk van Alentejo en over de lokale keuken.
Troia
Een van de hoogtepunten van deze reis was voor mij het bezoekje aan de ruïnes van Troia. Ze maken graag gebruik van de spraakverwarring met Troje maar het heeft er niets mee te maken. Troia is een schiereiland op een uurtje rijden van Lissabon. Je vindt er Romeinse ruïnes die dateren uit de 1e eeuw na Christus.
De ruïnes waren een grote viszouterij. Hun producten werden over het hele Romeinse Rijk uitgevoerd. Je vindt in Troia ook een thermencomplex. De opgravingen en conservatie gaan nog steeds door. Toen Hans Christian Anderson deze plek bezocht, noemde hij het Pompei van Setubal.
Comporta
Comporta wordt veelal vergeleken met Ibiza of Saint-Tropez. De stranden zijn minstens even hip en trendy maar het grote verschil is dat het bij Comporta nog puur, ongerept en rustig is. Het zandstrand is er eindeloos lang en logeren kan in vissershuisjes of in hippe villa’s direct aan zee.
We waren er buiten het hoogseizoen en veel strandbars waren gesloten maar je voelde gewoon dat dit de place to be is! Het was heerlijk om even met je voeten door het strand te kunnen woelen.
Een verborgen parel
We waren eigenlijk al op de terugweg naar de luchthaven, toen we nog een klein ommetje maakten. En wat voor één! Het leek wel alsof ik in een andere wereld terecht gekomen was. Had ik het niet met eigen ogen gezien, ik zou niet geloven dat je dit in Portugal kon vinden. De oude haven veroverde meteen mijn hart.
We verbleven in een aantal opvallende hotels. De meeste zijn zogenaamde ‘Herdade’. Dit zijn agrarische bedrijven die ook actief zijn in het toerisme. Alentejo heeft een divers aanbod logies.
Deze site maakt gebruik van cookies. Als je deze site gebruikt, ga je hiermee akkoord. OKRejectMeer info
Privacy & Cookies Policy
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.